Tô cô teroz napisém bedzié (ze tak pôwiém pô góralsku) eksperymentém. Napisém ômówiénié (recenzýjom) ksionzki pô góralsku. Ksionzka jest jé napisano pô "pańsku" i sié nazýwo "Krwawy ślad". Jest f niéj ôpisano partyzancko działalnôść Wôjciécha Dusý "Szaroty".
Rozek juz, dôść downô temu pisoł, ze fciołbyk côsi wiyncyl ô tyj pôstaci napisać. Nalé cas uciykoł, a tu wysła ksionzka, cô w kóńcu tegô wielgiegô cłowiéka, jakim był "Szarota" przýbocyła sýtkim. Ksionzke napisoł Zbigniéw Sikora z Nôwegô Bystregô.
Ftô tô był "Szarota" i cô zrôbiył? Skondek sié ô nim dôwiedzioł? "Szarota" załozył w zasadzié piyrsý na Pôdholu ôddział partyzancki, cô walcył z Niymcami i tymi zatraconymi zdrajcami z Goralenvolku. Som "Szarota" pôchôdziył z Ôdrôwonza i był przed wôjnom marynorzém, alé nie takim cô pływoł pô môrzak, ba ón pływoł statkém handlowym pô rzykak w Pôlsce (żegluga śródlądowa), jednôstke mioł w Puławak. Jak wybuchła wôjna, tô z pocontku siedzioł z babom w Puławak i hań juz zacon juz walcýć z Niymcami (był w Zwionzku Walki Zbrôjnyj). Nalé kie juz hań byłó côroz gôrzyj, tô sié wróciył dô ôjców na Pôdholé. I tutok w 1943 rôku załozył ôddział partyzancki (piyrse chôdziył som, małó wiadômô kieló wtej zdziałoł, bô nikômu sié z tegô nie spôwiadoł). Ôddział ciekawy, bô działoł prawié na całym Pôdholu, ôd Bielanki (a nawet dalyj), pô Tatry (jedne z baz mieli na Słodyckak, pôd Gubałówkom w Nôwym Bystrym). "Szarota" mioł pore fajnyk akcji prôciw Niymcom i "górolom" (tak pisém kie myślém ô tyk dziadak z Goralnevolku), poru zabiył, ôstrzýg tyz pônô pore bob cô sié Niymcom dawały. W ôddziale ôpróc góroli byli tyz "cepry", a nawet dwók Cechów. Mioł tyz infôrmatôrów pô dziedzinak, na Bańskiéj jegô infôrmatôrém był Stanisłow Gutt-Môstôwy, stryk môjéj mamy. Z tegô cô wiym, tô tyz dwôk inskýk jegô braci, Francisek i Władysłow côsi ze "Szarotom" współpracôwali. W kôzdym razié, dô ôddziału dôstali sié kônfidynci: Edward Makówka "Czarny Eda" i Tadeusz Janiszewski "Ogrodnik", a môze tyz Mieczysław Bitner "Thor". Zacyny sié zasadzki, areśty, Palace, duzô ludzi ôzstrzylali. Nogorse były pacýfikacjé takim dziedzin jak: Nôwe Bystre cý Ratułów, a na mniyjsom skalé Zomb, Dzianis, Wielgié Ciche z Miyntustwém, Bielanka i inkse. Ludzié w Nôwym Bystrym ôpôwiadali, ze jak pô jednyj takiéj pacýfikacjéj wieźli na włóckak trupy, tô krew ôstawiyła cyrwôny ślod na śniegu. Môznô tô piyknié tyz ôdcýtać, ze na świyzým biołym śniegu, krew tyk cô za Ôjcýzne zginyni zrôbiyła ślod w barwak nasyj, narôdôwyj flagi. Ôd tegô śladu sié wzion tytuł ksionzki.
Jak zginon "Szarota" nie wiada, pônô zabiył gô "Ôgrodnik" abô "Czarny Eda", jednegô widzieli z pistôletém "Szaroty", drugi chôdziył w jegô kurtce i z jegô aktówkom. Jest tyz wersjo, ze zrôbiył zasadzke na Hansa Franka, kańsi miyndzý Biołym Dónajcém i Pôrôniném i ze wtej zginon. Jegô ciała nigdy nik nie naseł. Ôstatni roz gô widzieli 7 paździyrnika 1943 rôku.
U mnie w rôdzinié, ôd zawse ô "Szarocié" sié wiedziałó i godałó, bez tô côk pisoł, ze mu pômogali ludzié z rôdziny a pôte cyńść rôdziny, włośnié i za kôntakty z partyzantami zabiyła banda "Fraibilika" ze Saflor, cô jom załozył "Ogrodnik" - jedyn z kônfidyntów w ôddzialé "Szaroty".
Bar-z sié ciesém zek kupiył tyn ksionzke i sýtkim jom pôlycom. Ksionzka jest jé długo, scegółowo i dôbrze udôkumyntôwano. Duzô jest f niéj cýtôwanyk wspômniyj i relacji ludzi, cô te casý bocyli. Môze trôche jynzýk rôbi, ze sié jom miyjscami ciynzkô cýto, alé tô nie zmiynio wortôści dzieła. Z pôcontku som jest ôpisane dziejé Nôwegô Bystregô, bar-z ciekawo cyńść, mom duzý pôdziw lo Nôwôbystrzanów za ik upartôść kie budôwali kôściół, skôłe cý dróge dô Zymbu wiyrchém. Jest tyz duzô piyknyk, staryk zdjyńć.
Z drôbnyk błyndów, tô skôda, ze kôrekta nie wychyciyła taki rzecý jak tô, ze napisane jest, ze na Bliskim Wschôdzié były walki floty USA i Japôniéj, kie tô był Daleki Wschód, nie Bliski.
Jest jé tô wozny przýcýnek dô ôpisanio ciynzkik dziejów nasyj Skolnyj Ziymié w casié II wôjny. Jo ô pônieftôryk sprawak, jak pacýfikacjé w Ratułowié cý Nôwym Bystrym nie wiedzioł, abôk wiedzioł małó. Myślém, ze ksionzka ta pôkazujé, ze my górolé, chôć sié miyndzý nami naśli zdrajcý, tô my hónôr ôcalyli i hańbe zmyli włosnom krwiom i ciyrpiyniém.
Ceść i kwała bôhaterom!
Cześć i chwała bohaterom!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz